Wat moet je doen om privaat piloot Helicopter te worden en wat houdt dit allemaal in?
De PPL(H) – Private Pilot Licence en de LAPL(H) – Light Aircraft Pilot Licence licenties zijn de basislicenties die toelaten privé te vliegen met een helikopter, zonder commerciële doeleinden.
Je mag dus passagiers vervoeren, maar geen vergoeding vragen (behalve kosten delen onder bepaalde voorwaarden).
De licentie is geldig in alle EASA-landen (Europa) en kan worden omgezet of uitgebreid naar een CPL(H) – Commercial Pilot Licence of ATPL(H) – Airline Transport Pilot Licence indien gewenst.
2. Toelatingsvoorwaarden
Leeftijd: minimum 17 jaar voor de afgifte van de licentie (opleiding mag vroeger starten).
Medische geschiktheid:
- EASA medisch Class 2 certificaat of LAPL certificaat, afgeleverd door een AME (Aero-Medical Examiner).
Class 2-medisch certificaat
Met een Class 2-medical mag men vliegen met eender welke helicopter binnen de categorie van de PPL – dus niet alleen lichte helikopters, maar ook grotere types en tweemotorige toestellen – zolang het niet om commerciële vluchten gaat.
Het certificaat is bovendien de noodzakelijke medische basis voor wie later een commerciële licentie (CPL) of instrument rating (IR) wil behalen.
Initieel medisch onderzoek:
- Uitgebreide klinische evaluatie
- Oogonderzoek met onderzoek van contrast zicht
- ECG
- Urine onderzoek
- Evaluatie van mentale toestand
Bijkomende onderzoeken kunnen vereist zijn bij specifieke medische indicaties of op hogere leeftijd.
Op regelmatige basis moet boven de 40 jaar een cardiovasculaire risico analyse gebeuren waarvoor een bloedonderzoek noodzakelijk is met bepaling van cholesterol en een evaluatie van mogelijke risico's op obstructieve slaapapneu.
Geldigheid:
- Tot 40 jaar: vijf jaar geldig
- Tussen 40 en 50 jaar: twee jaar geldig
- Vanaf vijftig jaar: één jaar geldig
LAPL-medisch certificaat
Met een LAPL-medisch certificaat (Light Aircraft Pilot Licence) mag men enkel vliegen met een helikopter met een maximaal gewicht (MTOW = maximal take off weight) van 2000 kg en met maximaal 4 personen aan boord, zijnde dus de piloot en 3 passagiers.
De criteria voor het bekomen van het certificaat zijn minder streng.
Initieel medisch onderzoek:
- Uitgebreide klinische evaluatie
- ECG
- Urine onderzoek
Bijkomende onderzoeken kunnen vereist zijn bij specifieke medische indicaties of op hogere leeftijd.
Op regelmatige basis moet boven de 40 jaar een cardiovasculaire risico analyse gebeuren waarvoor een bloedonderzoek noodzakelijk is met bepaling van cholesterol en een evaluatie van mogelijke risico's op obstructieve slaapapneu.
Geldigheid:
- Tot 40 jaar: vijf jaar geldig
- Vanaf 40: twee jaar geldig
In de praktijk: het LAPL-medical is ideaal voor wie louter recreatief wil vliegen met lichte toestellen en geen ambitie heeft om verder te gaan in de vliegopleiding. Het Class 2-medical is de meer toekomstgerichte keuze — het is iets strenger, maar opent alle mogelijkheden voor verdere opleidingen, ratings en types.
3. Theorieopleiding
De theoretische cursus omvat 9 vakken, meestal gegeven in modules door een erkende vliegschool (ATO – Approved Training Organisation):
- Luchtvaartregelgeving
- Human performance en beperkingen
- Meteorologie
- Communicatie (radio-telefonie)
- Navigatie
- Vluchtplanning en prestatieberekening
- Principes van de vlucht (aerodynamica)
- Operationele procedures
- Algemene kennis van het luchtvaartuig (helikopterspecifiek)
Minimaal vereiste opleiding:
- Reken op ± 100 tot 120 uur studie tijd
- De theorie-examens worden afgenomen door de Belgische burgerluchtvaart (DGTA), via meerkeuzevragen. Hier dient u alle examens op een dag af te leggen.
- U kan de examens ook afleggen in een ander Europees land bijvoorbeeld in Nederland waar u examen per examen kan afleggen.
- De geldigheid van het theoriecertificaat is 24 maand na het afleggen van het laatste theorie examen. Dit wil zeggen dat u ten laatste binnen de 2 jaar na het afleggen van uw theorie examens uw praktisch examen moet af te leggen ander vervalt uw theorie en moet u alle examens opnieuw doen.
Bij TopCat Helicopter kan u de theorie op verschillende manieren volgen:
- Klassikaal in de West Aviation Club te Koksijde of de Limburgse vleugels te Zwartberg
- Door zelfstudie onder begeleiding via:
4. Praktijkopleiding
De vliegopleiding moet gebeuren in een erkende helikoptervliegschool.
TopCat Helicopters is een erkende school BE.DTO.134.
Vereisten:
Minimaal aantal vlieguren: 45 uur, waarvan:
- Minstens 25 uur dual (met instructeur)
- Minstens 10 uur solo, waarvan:
- 5 uur solo overlandvlucht
- 1 overlandvlucht van minstens 100 NM (185 km) met landingen op twee andere luchthavens of heliports dan het vertrekpunt
Daarnaast omvat de opleiding ook:
- Preflight procedures, technische kennis, checks
- Basismanoeuvres (hovering, take-off, landing, autorotatie, navigatie, noodgevallen)
- Communicatie en radioprocedures
- Cross-country navigatie
- Luchtruimgebruik en situational awareness
De opleiding mag niet minder dan 20 uur bedragen vóór de eerste solo.
De meeste kandidaten behalen hun licentie na 50–60 uur totaal, afhankelijk van frequentie, aanleg en weersomstandigheden.
5. Type rating
De PPL(H) wordt altijd afgegeven met een typebevoegdheid voor het toestel waarop de opleiding is gevolgd.
Bij TopCat worden de opleidingen gebruikelijk gegeven op volgende toestellen:
- R22 (Robinson R22)
- R44 (Robinson R44)
- HU269 (Hughes 269)
Wil je later op een ander type vliegen, dan moet je een bijkomende type rating volgen voor dat specifieke toestel gebruikelijk minimaal 5 training + check.
Opleidingen op volgende toestellen zijn ook mogelijk in specifieke gevallen:
- Bell 47
- Bell 206
- Bell 505
- EC120
- MD500
- Gazelle 341/342
6. ELP (English Language Proficiency test)
De ELP is het bewijs dat je Engels voldoende beheerst om veilig te communiceren in de lucht. Zonder ELP blijf je letterlijk "aan de grond" zodra je in Engels luchtruim of een internationale omgeving terechtkomt.
Hoe de test verloopt
De test bestaat uit twee hoofdonderdelen:
Luister- en begripstest:
- Je hoort luchtvaartcommunicatie (ATC–piloot) in verschillende situaties
- Je moet tonen dat je begrijpt wat er gebeurt en gepast kunt reageren
Gesprek of interview:
- Een examinator (meestal een piloot of linguïst) voert een gesprek over algemene luchtvaartonderwerpen
- Soms met foto's of scenario's (bijv. "je ziet een brand op de startbaan, wat zeg je aan de toren?")
Er wordt geëvalueerd op zes criteria:
- Uitspraak
- Structuur
- Woordenschat
- Vloeiendheid
- Begrip
- Interactie
Waar en wanneer
- De ELP-test wordt afgenomen door een erkend ELP-testcentrum
- De test duurt ongeveer 20 tot 30 minuten
- Je doet best de test voor het afleggen van je praktisch examen
- Resultaat: je krijgt een ICAO English Level 4, 5 of 6 dat op je licentie wordt vermeld
Waarom het belangrijk is
- Zelfs als je enkel in België vliegt, is Engels vaak de standaardtaal op grotere luchthavens of bij transitie van luchtruim
- Een geldige ELP voorkomt communicatieproblemen en is verplicht voor het gebruik van de Engelse radiotaal
- Zonder geldige ELP mag je niet vliegen in gecontroleerde zones
Kort gezegd:
De ELP is het bewijs dat je Engels voldoende beheerst om veilig te communiceren in de lucht. Zonder ELP blijf je letterlijk "aan de grond" zodra je in een gecontroleerde zone komt.
7. Examen (Skill Test)
Na voltooiing van de opleiding:
- ✅ Theorie geslaagd
- ✅ Alle vliegvereisten voldaan
Dan volgt het praktisch examen (skill test) met een examinator (FE-H), erkend door de DGTA.
De test omvat:
- Preflight planning en briefing
- Check procedures
- Vluchtmanoeuvres (hover, circuits, navigatie, autorotaties, noodprocedures, precisielandingen, enz.)
- Radiocommunicatie en luchtvaartnavigatie
Na slagen wordt de licentie aangevraagd bij de autoriteit waar u de licentie wenst wat in gans Europa kan zijn.
8. Licentie en geldigheid
De PPL(H) is:
- Onbeperkt geldig, maar de type rating van de toestellen waarmee u vliegt moeten jaarlijks worden vernieuwd
Voor de jaarlijkse verlenging is vereist:
- 1 uur recente vliegervaring op type in de laatste 12 maanden
- In het bezit zijn van een geldig medisch certificaat
- In het bezit zijn van een geldige ELP (English Language Proficiency document)
Klaar om te beginnen?
Neem contact met ons op voor meer informatie over de PPL(H) opleiding
Contacteer ons